Afscheid

Aan alle goeie dingen komt een eind, zo ook aan mijn verblijf in Nepal. Waarschijnlijk is dit mijn laatste blogpost vanaf een brakke computer in een prachtige stad (Bhaktapur) in een geweldig land, waar ik een hele gave tijd heb gehad. Op dit moment is het dan ook nog een beetje onwerkelijk dat ik morgen echt in het vliegtuig stap en dan ineens, in één dag weer in een totaal andere werled terecht zal komen. Het zal wel even wennen worden: geen dal bhaat meer twee keer per dag, geen kurtha meer dragen en werkdagen die rond 8.30 beginnen in plaats van de gebruikelijke 10.00 uur hier.

Aan de andere kant kijk ik ernaar uit om weer eens een heerlijke bruine boterham met kaas te eten. Of met hagelslag. Of nog beter, vlokken! Ook stamppot, chocoladepepernoten (hopelijk zijn die nog ergens te vinden ;-), gevulde speculaas, gourmetten en banketstaaf doen me nu al het water in de mond lopen. Verder zal ik opgelucht zijn dat ik de straat weer veilig kan oversteken en niet meer omver getoeterd zal worden. En ik ga zeker heel erg genieten van mijn eerste warme douche in Nederland!

Toch moet ik ook veel achterlaten hier. De afgelopen week is gevuld geweest met afscheidsbijeenkomsten: op de Engelse school, op de mr- de Manav Vidha Griha-school, op de muziekschool. Niet altijd even leuk, maar zoals ik al zei: Aan alle geode dingen komt een eind.

Feri bhetaula!

Vreemde gebruiken en gewoonten

Na twee maanden in Nepal wonen vallen de meeste vreemde gewoonten me niet eens meer op, maar de volgende gebruiken wilde ik jullie toch niet onthouden:

• Jonge kinderen worden met een touw om hun middel vastgebonden om te voorkomen dat ze de trap opklimmen. Dat is nog eens wat anders dan een traphekje!
• Alles, maar dan ook echt alles, wordt hier uit het raam gegooid. Van afval tot spoelwater en etensresten en van vette rochels tot uitwerpselen. Het is dus soms wel even oppassen als je hier door die schattige smalle straatjes loopt!
• Luiers kennen ze hier wel, maar worden alleen bij speciale gelegenheden gebruikt (en worden na gebruik aan de waslijn te drogen gehangen). Op gewone dagen dragen baby’s normale stoffen broekjes die na ieder plasje worden verschoond. Of niet natuurlijk…
• Rochelen en spugen is hier de normaalste zaak van de wereld. Hoe harder, hoe beter, is het motto.
• Misschien wat minder schokkend dan de hierboven beschreven gewoontes, maar Nepalezen eten doorgaans met hun handen. Anders voelen en proeven ze het eten niet echt.
• Kinderen gaan hier vanaf hun derde jaar naar school. Ze zitten dan in de eerste jaren in de “nursery class” en de “lower kindergarten.” Dat betekent echter niet dat ze alleen maar spelen: ze leren o.a.het Nepalese en westerse alfabet en krijgen elke dag huiswerk mee!
• De huwelijksdag is hier niet de mooiste dag van je leven, zeker niet voor de bruid. Gisteren bij het huwelijk van Narendra, een neefje van Krishna, en Merina, heb ik voor het eerst een tranen met tuiten huilende bruid meegemaakt. Het was werkelijk verschrikkelijk om te zien. Op haar 19e verlaat ze als eerste kind en enige dochter het ouderlijk huis en al gaat ze enkel een uur reizen verderop wonen, in praktijk komt ze in een geheel nieuwe en voor haar totaal vreemde wereld terecht. Ze kent de bruidegom en zijn familie namelijk nog helemaal niet. Ik ben blij dar dat in Nederland toch iets anders gaat.

Nagarkot

De laatste dagen ben ik druk bezig geweest met de laatste sight seeing-dingetjes. Zo ben ik vrijdagmiddag naar Nagarkot gegaan met een groepje andere vrijwilligers. We zijn daar blijven slapen zodat we de volgende morgen heel vroeg konden opstaan om naar de zonsopkomst te kijken.

En omdat we niet zomaar een beetje uitzicht wilden, maar alleen het beste van het beste goed genoeg was voor ons, stonden we zelfs ruim 1,5 uur voor zonsopkomst op. In de tussentijd liepen we van het hotel naar de uitkijktoren 4 km. verderop. Dit uitzichtspunt ligt nog een stukje hoger dan het dorpje zelf en, al was de andeling erheen pittig, ik ben blij dat we het hebben gedaan. In het dal lag namelijk een groot wolkendek en als we niet naar de toren waren gelopen hadden we nauwelijks bergen gezien.

Nu hadden we echter prachtig uitzicht op de Himalayas: Langtang, Ganesh-Himal en nog vele andere toppen. En hoewel het natuurlijk niet te vergelijken is met de manier waarop ik de bergen heb gezien en ervaren tijdens de trekking, was het toch zeker de moeite van het vroege opstaan waard!

Staking

Eergisteren, dinsdag 8 december, zou een van mijn laatste werkdagen op de Manav Vidha Griha worden. Na een weekje vakantie vieren met Köksal had ik ook echt weer zin om te gaan werken en mijn vrijwilligerswerk hier op een mooie manier af te sluiten.

Het mocht echter niet zo wezen. De reden? Staking onder het lerarenpersoneel. De regering heeft het collegegeld voor de universiteiten verhoogd en daarom staakt een deel van het onderwijspersoneel. Waarom ook de leraren van basis- en middelbaar onderwijs staken als er op de universiteit iets verandert, is me niet helemaal duidelijk, maar dat zal wel Nepalese logica zijn. Of de leraren hadden gewoon zin in een extra vrije dag. Want zo wordt de stakingsdag hier genoemd: “holiday.”

Stakingen zijn hier de laatste tijd bijna aan de orde van dag. Nu overdrijf ik een beetje, maar de maoisten, een politieke partij hier, stoken flink wat onrust. Ze leggen de regering het vuur flink aan de schenen. De achtergrond hiervan is dat de maoist-partij de grootste is, maar er destijds niet in is geslaagd een regering te vormen. Ze wilden geen coalitie sluiten met andere partijen. Dus staan ze nu aan de zijlijn, en dat bevalt hen niet.

Sinds 20 november is er een maand van protestacties aan de gang. Van de meeste politieke activiteiten en bijeenkomsten die plaatsvinden merk ik weinig, maar de laatste dagen zijn de acties ingrijpender. Zo was er zondag een algehele staking. Köksal en ik waren in Thamel, het toeristengebied van Kathmandu, waar het normaliter drukker dan druk is, maar nu was het uitgestorven. Geen taxi’s, geen riksja’s, geen motoren, geen wannabe-gidsen, geen fruitverkopers, alle winkels dicht en zelfs restaurants en bars waren gesloten. Het was echt een ontluisterende ervaring om Thamel zo leeg te zien.

Gelukkig zou Köksal maandag pas terugvliegen en we besloten van de gelegenheid gebruik te maken om op ons gemak, dus zonder gevaar aan alle kanten te worden overreden, door de straatjes rond Durbar Square te dwalen. Een erg relaxte ervaring, zo’n Nepalese variant van een autovrije zondag!

Dhyani Boeddha's

Hierbij dan eindelijk een foto van de Dhyani Boeddha's...

Dhulikhel-Namobuddha-Panauti

Woensdag 2 december hebben Köksal en ik een wandeling gemaakt door de oostelijke valley. We startten in Dhulikhel om vanuit daar in ruim twee uur naar Namobuddha te lopen. Namobuddha is een heilige plaats, omdat volgens de overlevering een historische Boeddha hier zijn leven zou hebben geofferd aan een tijgermoeder, die volledig uitgehongerd was en niet in staat was haar jongen te voeden. Deze daad van ultieme compassie heeft ertoe geleid dat hier een stupa en een klooster werden opgericht.

De wandeling voerde ons door de bossen en langs de inmiddels kale rijstvelden. Hoewel het bewolkt was, hadden we toch mooie uitzichten en we genoten van de tocht. De stupa van Namobuddha was kleiner dan ik had verwacht, maar het klooster was des te indrukwekkender. We hoorden monniken teksten reciteren en diverse instrumenten bespelen (een soort natuur-hoorn en grote gongs).


Het tweede stuk, van Namobuddha naar Panauti, viel me zwaar. Ik snapte op dat moment nog niet goed waarom, maar later die nacht zou het me wel duidelijk worden… Toch ben ik blij dat we de wandeling gemaakt hebben. Het was heerlijk om even uit de stad en de viezigheid te zijn en even geen talloze toeristen om je heen te hebben. Kortom, echt een aanrader, deze dagtocht.

Verlovingsfeest

November en december, wanneer het buiten kouder wordt, is het trouw-seizoen in Nepal. In deze maanden vinden er aan de lopende band bruiloften plaats. En elke bruiloft wordt ten minste drie keer gevierd: een verlovingsfeest, de voltrekking van de huwelijksceremonie en een groot feest ter afsluiting. Doorgaans vinden deze drie feesten gespreid over twee weken plaats.

Voor de feesten voor en na de inzegening van het huwelijk wordt vrijwel iedereen uitgenodigd. Zo was ik zaterdag 28 november uitgenodigd voor het verlovingsfeest van de dochter van de didi (een soort oppas-/overblijfmoeder) van de Manav Vidha Griha school, de school voor geestelijk gehandicapte kinderen waar ik werk. Ik vond het een hele eer om erbij te mogen zijn en het was een mooie gelegenheid om een keer een sari aan te trekken.

Een sari is geen eenvoudig kledingstuk en ik snap nu dat Nepalese vrouwen de kurtha als “easy to wear” beschrijven. Ik was dan ook blij dat de gastzusjes van Jana ons hielpen de sari aan te trekken, c.q. om te wikkelen. Er moesten nog heel wat veiligheidsspelden aan te pas komen om alles goed vast te zetten ;-)


Toen we eenmaal aangekleed waren, gingen we naar Thimi. Een tamelijk vreemde ervaring; het voelde een beetje ongerijmd om met onze gala-kleding in de bus te stappen! Maar we hadden wel lol, evenals de Nepalese vrouwen met wie we in de bus zaten en voor wie we de attractie van de dag vormden. Ze vonden het prachtig twee blanke meisjes in sari te zien en hielden maar niet op “deri ramro” (=heel mooi) te zeggen.

Het feest zelf bestond voornamelijk uit eten en mooi wezen. Nou, dat lukte me wel!

Radiostilte

Namaste!

Het is alweer enige tijd geleden dat ik jullie een berichtje stuurde en jullie zijn vast nieuwsgierig naar mijn verdere avonturen. Zo zou ik jullie kunnen vertellen over een Nepalese bruiloft of het bezoek van Köksal. Ik zou een foto kunnen plaatsen van mijn Pancha Boeddha's of van de wandeling naar Namoboeddha die Köksal en ik samen hebben gemaakt. Spectaculairder misschien zijn mijn belevenissen in het ziekenhuis in Bhaktapur.

Maar helaas, jullie zullen nog even geduld moeten hebben. Kök is nog een dagje hier en ook mijn vertrek uit dit prachtige land komt snel dichterbij, dus ik probeer er alles uit te halen en er nog zoveel mogelijk van te genieten. Hopelijk lukt het me jullie volgende week bij te praten.